FAAE Document pertinent de comité
Si vous avez des questions ou commentaires concernant l'accessibilité à cette publication, veuillez communiquer avec nous à accessible@parl.gc.ca.
Comité permanent wegodı Ładı̨ Nèk’e gha eyıts’ǫ Eyı-le Nèk’e Sı̀ı Edàgot’ı̨ Wek’e Eghàlats’eda
Michael
Levitt
Sanèk’ǫ̀a Zaà 2019 COMITÉ PERMANENT WEGODI ŁADĮ NÈK’E GHA EYITS’Ǫ EYÌLE NÈK’E SÌI EDÀGOT’Į WEK’E EGHÀLATS’EDA dÀECHĮ K’E WHEDA Michael Levitt DÀECHĮ K’E WHEDAT’ǫ̀ǫ̀ L’hon. Erin O’Toole Guy Caron dǫne yık’ekw’e Ziad Aboultaif Leona Alleslev Frank Baylis Pamela Goldsmith-Jones (Łegehdıkǫ̀deè gha nı̨htł’èk’èdı̀a — Ek’ètehtso ehtsı̨-le hò wheda) Kamal Khera (Łegehdıkǫ̀deè gha nı̨htł’èk’èdı̀a — Ek’ètehtso ehtsı̨-le hò wheda) L’hon. Andrew Leslie (Łegehdıkǫ̀deè gha nı̨htł’èk’èdı̀a — Ek’ètehtso ehtsı̨-le hò wheda) Raj Saini Jati Sidhu Anita Vandenbeld Borys Wrzesnewskyj dǫne mǫhdaà łegehdıkǫ̀deè ts’ǫ goxèagèat’ı̨ Dean Allison Vance Badawey Daniel Blaikie David de Burgh Graham Peter Fonseca Garnett Genuis Angelo lacono Linda Lapointe Hélène Laverdıère L’hon. Robert D. Nault Robert-Falcon Ouellette Blake Richards Adam Vaughan Salma Zahıd ComITÉ gha nı̨htł’èk’èdı̀a Erica Pereira nı̨htł’èkǫ̀deè gha nı̨htł’è sı̨ı̨̀whǫ Nı̨htł’èkǫ̀deè gha godı k’endı̀ eyıts’ǫ ası̀ı yıdanaàgeeta Allison Goody, Nądą Ası̀ı Hatadǫ Brian Hermon, Nądą Ası̀ı Hatadǫ Scott McTaggart, Nądą Ası̀ı Hatadǫ Dı̀ı wegodı hǫ̀t’ıı̀ Kwet’ı̨ı̨̀ eyıts’ǫ Mǫ̀la yatı k’è dahwhǫ dè Comité wets’ǫ satsǫ̀ wet’à ets’eètł’è k’e wegahɂa ha dı̀le site Web, hanı̀-le dè Comité gha nı̨htł’èk’edı̀a wets’ǫ̀ gahde ha dı̀le FAAE@parl.gc.ca hanı̀-le dè (613) 996-1540 ts’ǫ̀ gahde. nı̨htł’è nek’ǫ̀a t’à àtł’è
Łegehdıkǫ̀deè Łegehdı ts’ǫ Comité Ładı̨ nèk’e gha eghàlagı̀dedǫ eyıts’ǫ dı̀ı nèk’e k’e hazhǫ gha eghàlagı̀dedǫ sı̀ı dı̀ı Canada wek’èzhı̀ nezı̨ wedànàgetǫ, eyıts’ǫ mǫhdaà nèk’e sı̀ı, mǫhdaà neè ası̀ı ładı̨ łǫ gıts’ǫ̀ hagot’ı̨ı̨̀. Tǫdeè hazhǫ edzanèk’e k’e teè whehchı̀ ı̨lè sı̀ı ı̨ndeè anàde gedı eyıts’ǫ ełetazhı̀ gedı. Įda whagots’ǫ̀ gha nı̨dè edàanı̀ ndè wets’ǫ̀ ats’et’ı̨ gha wexàta. Eyıt’à adı̨ elàcho nàotł’ò nı̨dè wet’aɂà ha hǫnı gedı t’à wexàgeta, eyıxè sı̀ı Łıdı̀ɂehtsı̨dǫ gınèk’e sı̀ı. Tıchodeè k’e ładı̨ adade hazhǫ nèk’e sı̀ı ełexè ładı̨ adaàde hazhǫ ndè tsıı̀wı ladade. Russie nèk’e gınèk’e nàtso adaàde eyıts’ǫ gıts’ǫ aghǫdǫ satsǫ̀ wet’à eghàlats’ı̀de sı̀ı t’à dǫne hoghàdegetǫ eyıts’ǫ eyı̀le nèk’e sı̀ı nàowo edàot’ı̨ ts’ıı̀tǫ sı̀ı t’à gogehdzà ha dè hagele ha dı̀le gedı. Ası̀ı t’ahsı̀ t’a, kwıchodeè t’à deèɂǫ̀ hotı nezı̨ weghàlageda ajà, Russie ts’ǫ ts’et’aà eyıts’ǫ elacho teè k’eèdè t’à, goı̨̀wa hò dı̀ı elàcho teè k’eèdè t’à ası̀ı goı̨̀wa hò gıhk’èa ha dı̀le, Behchonèk’e ts’ǫ adı̨ kwıchodeè t’à gehk’e ha dı̀le xè yat’a ts’ǫ eyıt’sǫ teè ts’ǫ ładı̨ nèk’e ts’ǫ̀ kwıchodeè gehk’e ha dı̀le. Traité de l’Atlantique Nord gha eghàlagı̀dedǫ ts’ǫ dı̀ı hawoòdech’à gha gıghǫ nàdagehde zǫ t’à ha. Įneè whagots’ǫ dı̀ı nèk’e wexòedı nàowo whagots’ǫ weghàgeda whı̀le t’à achı̨ wet’ànàget’ı̨ ha hoıwo. Hanıkò, ası̀ wexègıhdzà hò eyıts’ǫ ası̀ı senàdla neèhò edzanèk’e ası̀ı edàatłǫ goxè wek’e eghàlagı̀de mǫhdaà goı̨̀dı nı̨le. Goxı̨ gonèk’e esagòdèa-le gha goxè hotı hoɂǫ gha eyıts’ǫ hotı̀ goxè nezı̨ eghàlagı̀de gha gedı ı̨lè, eyıle nèk’e gıxè gots’edı hòɂǫ neèhò goxı̨ edzanèk’e nàts’èdè goteè hòewı. Gonèk’e ası̀ı wedanàgeta ghà, tıchodeè k’e esagòdech’à gha ats’ǫ wexòedı eyıts’ǫ ndè k’e sı̀ı wexòedı, dı̀ı hanı̀ ı̨ła ı̨da gogha wek’e eghàlats’ı̀de zǫ t’à ha, ats’ǫ lanı̀ gha. Canada ayı̀ı ehkw’ı sı̀ı yıghàlada zǫ t’à ha xè goxè esagǫ̀ndech’à gha sı̀ı wexòedı ha. Dı̀ı la mǫhdaà wek’è eghàlagı̀da ts’edı t’à dek’ènèts’ı̨̀tł’è sı̀ı gouvernement dı̀ıt’ıı̀ weghàlageda ha gets’ı̨hwhǫ hǫt’e eyıxè ı̨da whagots’ǫ weghà eghàlageda ha gets’ı̨hwhǫ, denahk’e nezı̨ eyıts’ǫ Canada k’ezhı̀ gıts’ǫ tı wets’ǫ̀ k’agedè ha eyıts’ǫ gonèk’e gots’ǫ hǫt’e wek’èjǫ, nàowo ghà, gots’ǫ hǫt’e nèe t’à eyıts’ǫ weghǫ nàdats’ehdè ghà, hazhǫ wet’à ełexè eghàlats’ı̀de ha dı̀le, dǫne hazhǫ edzanèk’e nàdè gıxè nàowo ts’ehtsı̨ t’à hohłè ha dı̀le. Canada edzanèk’e
esawòdech’à wexòedı gha zǫ-le hò
wı̨ı̨̀dı-le. Eyıxè sı̀ı
kǫ̀ta yàgòla sı̀ı ası̀ı
łǫ hagot’ı̨ xè esagı̀desǫ̀
ts’ı̨wǫ. Eyıxè, Canada wets’ǫ edzanèk’e
sı̀ı ası̀ı nechà hohłè ha
dè wı̨ı̨̀dıkl-le. Įła
ası̀ı łǫ gı̨wǫ eyıts’ǫ
dǫne łǫ gık’èzhǫ. Ası̀ı
nechà łǫ hohłè-le t’à edzanèk’e
wet’à sǫǫ̀mba hohłè-le lanı̀,
akı̀ whacho edets’eda lanı̀, eyıts’ǫ
ası̀ı hazhǫ goxè sı̀ı̀
deètı̀ xè ası̀ı goghǫ
wech’àot’ǫ lanı̀. Ładı̨ nèk’e gha
eghàlagı̀dedǫ yàgı̨lı̨
sı̀ı wek’e eghàlagı̀de neèhò, Weghà Eghàlahòedà la
Łegehdıkǫ̀deè Łegehdı gha hanı̀-le dè gouvernement gha dı̀ı hanı̀ eghàlats’ı̀da gedı t’à gıgha amı̀ı seè dı̀ı la k’e gehkw’e sı̀ı gıgha wegodı nı̨htł’è gehtsı̨ t’à łegehdıkǫ̀ weghǫ gogede ha. Ası̀ı hazhǫ dı̀ı hanı̀ wek’e eghàlats’ı̀da gedı t’à jǫ ı̨zhı̀ dek’ètł’è. Dǫne Sǫłı̨ hazhǫ edzanèk’e nàgede sı̀ı hotı nezı̨ gıxè eghàlats’ı̀de haWeghà Eghàlahòeda La 10 Canada gha gouvernement eyıts’ǫ edzanèk’e gots’ǫ Hotenda gòet’ı̨ı̨̀ ełexè edàanı̀ hòezıdeè tı hazhǫ gohłı̨ sı̀ı wexòegıhdı gha ełǫhk’e wek’e eghàlagı̀de ha weghǫ nı̨htł’è weghà eghàlagı̀de gha gehtsı̨ dè nezı̨a, eyıts’ǫ hazhǫ la kaɂa gohłı̨ sı̀ı ełexè nıı̀de ha eyıts’ǫ Federa eyıts’ǫ Edzanèk’e ts’ǫ government gıts’ǫ kǫ̀a wetąt’e hazhǫ ełexè tı hazhǫ wexòedı ade ha, eyıxè sı̀ı dǫne sǫłı̨ hazhǫ edexè segògı̨̀ladǫ eyıts’ǫ Hotenda nèk’e ts’ǫ tı xòehdıdǫ yagı̨̀lı̨ sı̀ı hazhǫ tı wets’ǫ̀ k’agede ade ha. Weghà Eghàlahòeda La 9 Hòezıdeè k’e Tıchodeè wexòedı la wek’è eghàlada ha dè akǫ nèk’e dǫne la wegoò hohłè ha, Canada gha gouvernement dı̀ı hanı̀ eghàlageda dè nezı̨a, Hotenda gıxè eyıts’ǫ gıkǫ̀ta yàgola xè segogele ha, wet’à Hotenda Garde côtière canadienne xè eghàlagı̀de xè gııla netłǫgǫǫ̀ adle dè nezı̨a eyıts’ǫ Arctique canadien hòezıdeè k’e gı̨ı̨̀tłǫgǫǫ̀ akǫ nèk’e k’eèdè gha hǫwǫ. Weghà Eghàlahòeda La 19 Canada gha gouvernement edzanèk’e ts’ǫ governments, dǫne sǫłı̨ eyıts’ǫ kǫ̀ta gha dets’ǫ k’agededǫ hotı nezı̨ tłeh detı̀-le xè edzanèk’e hazhǫ ts’àdı ade ha hazhǫ ełexè eghàlagı̀de dè ełèts’àgedı ade ha. Weghà Eghàlahòeda La 20 Canada gha gouvernement edzanèk’e gha nàowo yàgıhtsı̨ dè, wet’à sǫǫ̀mba hohłè nàowo ts’ǫhk’e Edzanèk’e ts’ǫ gouvernement eyıts’ǫ Dǫne Sǫłı̨ ts’ǫ government dagogehke ghà nàowodeè gehtsı̨ dè nezı̨a eyıxè ı̨da gogha sı̀ı gınèk’e tł’ehdoò eyıts’ǫ tłeh weghǫ sı̀ı dǫne dagogehke nı̨dè nezı̨a. Weghà Eghàlahòeda La 23 Edzanèk’e ts’ǫ gouvernement eyıts’ǫ Dǫne Sǫłı̨ ts’ǫ gouvernement, kǫ̀ta gots’ǫ sǫǫ̀mba degetsı̨ gını̨htł’èkǫ̀ eyıts’ǫ Federal governement hazhǫ ełexè eghàlagı̀de xè ası̀ı nechà hohłè nàowo wek’e ełexè eghàlagı̀de nı̨dè wet’à dǫne hazhǫ edzanèk’e nàdè eyıts’ǫ ı̨da sazhı̨ ts’ǫhk’e dǫne sǫłı̨ nàdè hazhǫ ełexè ası̀ıdeè k’e eghàlagı̀de nı̨dè nezı̨a, dı̀ı hanı, tı̨lı̨deè ełèts’ǫ̀ nı̨ı̨̀ɂa nàowo ts’ǫhk’e eyıts’ǫ ası̀ı kǫ̀ta k’ezheè nàowo. Dǫne gok’edàedı yàgı̨lı̨ sı̀ı sǫǫ̀mba geèkè t’à hazhǫ nèk’e ełexè eghàlaede ha federal government sǫǫ̀mba t’à dǫne ts’àgedı nı̨dè nezı̨a wet’à ełegha nàdats’ehdè ade ha. Weghà Eghàlahòeda La 24 Hòezıdeè nèk’e wexòedı ha ası̀ı nechà hohłè ha wets’ǫ̀ sǫǫ̀mba nıı̀zhe nı̨dè, Canada gha gouvernement akǫ nèk’e eyı̀ı la wemǫǫ̀ dǫne nàdè ayı̀ı gı̨wǫ gogedı t’à dagogehke nı̨dè nezı̨a wet’à edàanı̀ kǫ̀ta yàgolà deèɂǫ̀ denahk’e akǫ nèk’e wexòedı ha akǫ kǫ̀ta dǫne deèɂǫ̀ gıts’àdı̀a ade ha. Weghà Eghàlahòeda La 28 Canada gha gouvernement Łegehdıkǫ̀deè gha xo tąt’e nı̨htł’è gehtsı̨ nı̨dè nezı̨a, edàanı̀ Edzanèk’e wexòedı la, nàowo wexòedı gha sǫǫ̀mba nıı̀zha ne, eyıts’ǫ ayı̀ı ası̀ı edàatłǫ wet’àhǫgı̨hɂa sı̀ı Edzanèk’e ts’ǫ gouvernement eyıxè dǫne sǫłı̨ gha eghàlagı̀dedǫ sı̀ı hazhǫ ełexè ayı̀ı wek’e eghàlagı̀de haı̨̀lè sı̀ı hagı̨̀là. Aghǫdǫ, Esagǫ̀dech’à Wexòedı eyıts’ǫ Ası̀ı WexòegıhdıdǫWeghà Eghàlahòeda La 11 Canada gha gouvernement aghǫdǫ tǫdeè naàzhı gha elàcho t’à eghàlagı̀de sı̀ı wegoò agı̨̀la nı̨dè nezı̨a wet’à dǫne hazhǫ Canada nàgedè hotı nezı̨ wexòegıhdı ade ha, hanı̀ nı̨dè tıchodeè k’e edàanı̀ weghàlada haı̨̀lè sı̀ı ı̨ła hanı̀ wek’e eghàlagı̀de ha eyıts’ǫ adı̨ neè wexòedı haı̨̀lè sı̀ı wek’èjǫ ha, ndè wegodı nàgehtsı̨ gha, hanı̀-le dè ası̀ı wedanàgeta gha eyıts’ǫ dǫne ats’ǫ geèdè nı̨dè wexageèta gha nezı̨ ade ha. Weghà Eghàlahòeda La 12 Canada gha gouvernement ndè nı̨htł’è sı̀ı segele nı̨dè nezı̨a, dı̀ı dzęę̀ k’e edàanı̀ goxè hòɂǫ ghà, Hòezıdeè k’e adı̨ elàcho tı̨lı̨ goòla ghà segeèle nı̨dè nezı̨a. Weghà Eghàlahòeda La 13 Canada gha gouvernement aghǫdǫ gonèk’e yat’a wexòegıhdı gha sǫǫ̀mba deèɂǫ̀ whela agı̨̀la nı̨dè nezı̨a wet’à ats’ǫ edzanèk’e ndè nechàgǫǫ̀ wexòegıhdı ha. Eyıxè gouvernement fédéral ası̀ı wexòedı goht’ǫ sı̀ı wegoò nàgehdı nı̨dè nezı̨a eyıts’ǫ ts’et’aa ładı̨ adle ha nı̨dè sı̀ı wegoò nàgehdı dè nezı̨a. Weghà Eghàlahòeda La 14 Canada gha gouvernement teè gotł’a ts’ǫ̀ esagot’ı̨ nı̨dè nezı̨ wexòegıhdı gha wet’à eghàlada goht’ǫ deèɂǫ̀ nezı̨ wet’à eghàlada ha ładı̨ agı̨̀la nı̨dè nezı̨a wet’à gonèk’e dǫne ładı̨ akǫ at’ı̨ dè gık’èzhǫ ha hanı̀-le dè hòezıdeè k’e dǫne ładı̨ akǫ at’ı̨ dè gık’èzhǫ xè wexòegıhdı gha, eyıxè Behchonèk’e NORAD goxè hotı nezı̨ eghàlagı̀de nı̨dè wet’à nezı̨ ełexè eghàlagı̀de ade ha. Weghà Eghàlahòeda La 15 Canada gha gouvernement dǫne ats’ǫgeèdè eyıts’ǫ gıxaata ha ats’ǫ dǫne gha ts’àtà gehkw’e nı̨dè nezı̨a eyıts’ǫ edzanèk’e dǫne eghàlagı̀de goxè ahsı̨̀ ts’et’aàt’ı̨ edzanèk’e wexòegıhdı gha ats’ǫ akǫ eghàlagı̀de ha àdlà dè edàanı̀ ha hǫnı. Ahsı̨̀ dı̀ı hanı ts’ı̨wǫ nı̀ı̀ gha haxodı ha eyıts’ǫ edzanèk’e hanı̀ ts’ı̨wǫ nı̀ı̀, government aghǫdǫ dǫne ats’ǫgeèdè nı̨dè dǫne gıxata gha sǫǫ̀mba deèɂǫ̀ negı̨̀la dè nezı̨a eyıts’ǫ ı̨da nèk’e sı̀ı ats’ǫ aghǫdǫ akǫ nèk’e wexòdı gha sı̀ı ats’ǫ hanı gohłı̨ ha. Weghà Eghàlahòeda La 16 Canada gha gouvernement aghǫdǫ ts’àgedıdǫ eyıts’ǫ chekoa aghǫdǫ ts’àgedıdǫ yàgı̨lı̨ sı̀ı hotı nezı̨ hoghàgeètǫ dè nezı̨a eyıts’ǫ Edzanèk’e nı̨htł’èchı̀ ts’ehchı̀ t’à yat’a k’et’a ats’ehɂı̨ hanı̀ t’à chekoa sı̀ı hoghàgeètǫ dè nezı̨a. Eyı̀ı hanı la wet’aɂà wek’ejǫ dè, gouvernement eyı̀ı hanı la gha sǫǫ̀mba negele t’à gotagele, wet’àhòet’ı̨ ha eyıts’ǫ hanı goht’ǫ naàtǫ dè segele ha sı̀ı hoghàgetǫ ha eyıxè aghǫdǫ wet’à ełets’ǫ̀ gots’ede goht’ǫ deèɂǫ̀ nezı̨ agele ha. Weghà Eghàlahòeda La 17 Canada gha gouvernement Edzanèk’e Wexòedı Kǫ̀ Yàgòla sı̀ı ı̨da whagots’ǫ̀ hanı gha sǫǫ̀mba nègele xè ładı̨ agı̨̀la dè nezı̨a, Behchonèk’e goxè aghǫdǫ NORAD deèɂǫ̀ nezı̨ edzanèk’e xogıhdı gha ası̀ı hazhǫ dı̀ı dzęę̀ goxè edàagǫ̀t’e ts’ǫ̀ seèdla dè nezı̨. Weghà Eghàlahòeda La 18 Canada gha gouvernement aghǫdǫ gıts’ǫ ts’et’aa wet’à łegegǫǫ̀ sı̀ı adı̨ whela sı̀ı ładı̨ agele ha weghǫnànègı̀de nı̨dè nezı̨a eyı̀xè ahsı̨̀ wet’à eghàlagı̀de goht’ǫ wegoò gı̨wǫ nı̀ı̀ gha wek’ahòeta ha eyıts’ǫ akǫ gehkw’e wek’èjǫ gha adle ha eyıts’ǫ ahsı̨̀ Canada edzanèk’e hòezıdeè k’e kǫ̀ wegoò hohłè ha nı̀ı̀, eyıts’ǫ ı̨doò goı̨̀wa ts’ǫ̀ sı̀ı adle ha nı̀ı̀ wek’ataa. Weghà Eghàlahòeda La 21 Canada gha gouvernement dı̀ı Edzanèk’e wexòedı goht’ǫ nàowo wets’ǫ satsǫ̀ wet’à eghàlats’eda goht’ǫ sı̀ı dı̀ı dzęę̀ k’e ası̀ı hazhǫ goxè ładı̨ àt’ı̨ neèt’à ładı̨ àdlà dè nezı̨a, dı̀ı goht’ǫ wet’à goneè wexòedı, eyıts’ǫ ahsı̨̀ Affaires mondiales Canada gıts’ǫ nı̨htł’èkǫ̀ dı̀ı la dǫne nı̨htł’è geèke nı̨dè dǫne ghàgele eyıts’ǫ nàowo weghà eghàlagı̀de la wets’ǫ̀ k’agede xè gıtł’a wheɂǫ dè nezı̨ nı̀ı̀. Dı̀ı la wek’e eghàlats’ı̀de ghà, gouvernement fédéral dı̀ı nàowo 2012 eyıts’ǫ 2017 xo k’e hòlı̨ ı̨lè sı̀ı weghǫ nànègı̀de nı̨dè nezı̨a, eyı̀ı nàowo weghǫ̀geèda dè nezı̨a. Ładı̨ Neè GınàowoWeghà Eghàlahòeda La 1 North Atlantıc goxè Traité hòlı̨ neèt’à eyıts’ǫ Canada gha gouvernement goxè edzanèk’e akǫ dǫne at’ı̨ch’à eyıts’ǫ akǫ nèk’e wek’edats’eèdı ha Canada edàanı̀ Conseil de l’Atlantique Nord goxè eghàlagı̀de neèt’à edàanı̀ Russie gıts’ǫ aghǫdǫ eghàlageda weghǫ hoghàdegetǫ dè edàanı̀ gıghàlada ha gık’èjǫ ade xè hǫtsa gıghǫ ası̀ı hats’ele ha dè wek’ejǫ ha. Weghà Eghàlahòeda La 3 Canada gha gouvernement eyıts’ǫ Lıdı̀ɂehtsı̨dǫ goxè gogede t’à edàanı̀ edzanèk’e weghǫ nànègı̀de nàowo ełexè gogedo dè nezı̨a. Edzanèk’e Wenàowo eyıts’ǫ Dǫne Sǫłı̨ Nàowo Gıı̀tǫWeghà Eghàlahòeda La 2 Canada gha gouvernement ı̨ła Russie xè eghàlada dè nezı̨a, gıgha hòɂǫ dè, Edzanèk’e gha dǫne dehkw’e gıghà, eyı̀le nèk’e ts’ǫ sı̀ı dǫne xè, wet’à ndè wegodı nàts’ehtsı̨ eyıts’ǫ eyı̀ı hanı nàowo gha sı̀ı eyıts’ǫ ndè hotı wexòedı ha, esawòdesǫ̀ sı̀ı gha, ası̀ı kǫ̀ta k’ezhe gha, eyıts’ǫ dǫne hotı nezı̨ gıxè hoɂǫ gha sı̀ı. Weghà Eghàlahòeda La 4 Canada gha gouvernement mǫhdaà neè edzanèk’e gıts’ǫ-le hò goneè edàagot’ı̨ gıghǫnànègı̀de t’à eyıxè gıxè tı k’e ası̀ı k’egele t’à gıxè łegehdı dè nezı̨a, ı̨da gogha ası̀ı tı k’e ası̀ı k’eèzhe dè esawǫ̀dech’à gha wexòedı ha eyıxè gokǫ̀ta esagǫ̀de sǫ gha hanı̀-le dè Canada gha nàowodeè gıı̀tǫ gha, nàowo eyıts’ǫ edzanèk’e weghà eghàlada nàowo, Canada wets’ǫ edzanèk’e esawǫ̀dech’à gha wexòedı gha sı̀ı. Weghà Eghàlahòeda La 5 Canada gha gouvernement eyı̀le nèk’e edzanèk’e wexòegıhdı yàgı̨̀lı̨ sı̀ı goxè gogede dè nezı̨a, dı̀ı hanı nèk’e Danemark, Norvège, Russie eyıts’ǫ Behchonèk’e, Behchonèk’e tıchodeè weghǫ nàowo gohłı̨ weghà ełexè gogede ha eyıts’ǫ 2008 Ilulissat nàowodeè hòlı̨ ı̨lè sı̀ı eyıts’ǫ edàanı̀ goneè hazhǫ wexòedı ha hodı t’à weghǫ nàowo ts’ıı̀tǫ eyıts’ǫ edàanı̀ ełets’àts’edı ha ts’edı ı̨lè sı̀ı hotı nezı̨ goxè hòɂǫ xè Canada edàanı̀ goneè hazhǫ wexòedı ha ts’edı ı̨lè weghà eghàlats’eda ha. Weghà Eghàlahòeda La 6 Canada gha gouvernement edàanı̀ dǫne sǫłı̨ nàowo gıı̀tǫ sı̀ı nàgıhtà dè nezı̨a, Nàowodeè Unıted Natıons gehtsı̨ ı̨lè sı̀ı weghà dǫne sǫłı̨ xè eghàlagı̀de ha, gıneè weghǫ gıxè gots’ede xè gıxè segots’ele ha wets’ehdzà dè dı̀ı nàowo ts’ıı̀tǫ t’à wet’àts’eèt’ı̨ ha eyıts’ǫ dı̀ı nàowo tıchodeè nàowo weghà Unıted Natıons goxè weghǫ ełexè gots’ede ha. Weghà Eghàlahòeda La 7 Canada gha gouvernement Conseil de l’Arctique ı̨da whagots’ǫ̀ wet’à eghàlagı̀de gha sǫǫ̀mba gıgha whela nı̨dè nezı̨a. Weghà Eghàlahòeda La 8 Achı̨ ı̨da nı̨dè Canada gha gouvernement Conseil de l’Arctique gha dàechı̨ k’e wheda elı̨ dè, weghà łegehdı nı̨htł’è wet’à ayı̀ı ası̀ edàatłǫ weghǫ gogede ha ı̨da nàke xo ts’ǫ̀ ayı̀ı edàatłǫ dek’ehtł’è ha dǫne hazhǫ edàatłǫ goxè aget’ı̨ goxè dı̀ı nı̨htł’è segı̨̀la dè nezı̨a. Goneè Ładı̨ Adade, Ndè eyıts’ǫ Dǫne NàowoWeghà Eghàlahòeda La 22 Canada gha gouvernement ası̀ı t’ala edzanèk’e ası̀ı hohłè ha nı̨dè, gonèk’e ładı̨ adade nàowo weghà edzanèk’e ası̀ı hohłè dè nezı̨a. Weghà Eghàlahòeda La 25 Canada gha gouvernement dǫne t’ala edzanèk’e ası̀ı wedànàgeta ha akǫ eghàlagı̀de ha nı̨dè, kǫ̀ta yàgòla gots’ǫ dǫne sǫłı̨ deghà dagogehke ha eyıts’ǫ dǫne edzanèk’e nàgèdè xè akǫ nèk’e weghǫ ası̀ı wedànàgetadǫ yàgı̨lı̨ sı̀ı dedı̨ ayı̀ wek’e eghàlagı̀de wexogıhdı ha. Weghà Eghàlahòeda La 26 Canada gha gouvernement dǫne sǫłı̨ yàgı̨̀lı̨ dı̀ı hanı la wek’e eghàlagı̀de nı̨dè gok’edageedı dè nezı̨a dǫne nàowo wegodı nàgehtsı̨, wek’agehta eyıts’ǫ edzanèk’e ts’ǫ dǫne nàowo weghà edàanı̀ dı̀ı hanı wegodı nàgehtsı̨ dè nezı̨a hodı t’à weghàgeda ha. Weghà Eghàlahòeda La 27 Canada gha gouvernement dı̀ı hanı kǫ̀ gehtsı̨ dè nezı̨a Savoir polaire Canada tł’a Programme canadien de recherches antarctiques la gehtsı̨ t’à akǫ eghàlagı̀de t’à edzanèk’e wegodı eyı̀le nèk’e eghàlagı̀dech’à dı̀ı la hohłe ha. Gouvernement edàgedı ha wek’enàhòeɂı̨Nàowo whehchı̀ ghà nı̨htł’è 109, Comité gouvernement yàgı̨lı̨ dı̀ı nı̨htł’è whehchı̀ wek’e hotı nezı̨ wek’e hayagehtı ha gogı̨hwhǫ. Edàanı̀ dı̀ı nı̨htł’è weghǫ łegèadı̀ wegodı hòlı̨ sı̀ı wexèt’e gehtsı̨ t’à weghàgeda ha (Łegèadı̀ Nos. 103, 105, 107, 109, 111, 116, 123, 124, 128, 132) nègı̨hchı̀. Hotı Nèts’ı̨hchı̀, Michael Levitt Dàechı̨ K’e Whedadǫ |